نگاهی به فیلم «مارمولک»؛ و فقط خدا اِندِ رفاقت است…

«…خدا که فقط متعلق به آدم های خوب نیست؛ خدا، خدای آدم های خلافکار هم هست و فقط خود خداست که بین بندگانش هیچ فرقی نمی گذارد. فی الواقع خداوند اِندِ لطافت، اِندِ بخشش، اِندِ بی خیال شدن، ِاندِ چشم پوشی و اِندِ رفاقت است. رفیق خوب و بامرام همه چیز را پای رفاقت می گذارد…»
این بخشی از مونولوگ معروف رضا مثقالی (پرویز پرستویی) در پرده پایانی فیلم «مارمولک» است. ظاهرا باید حسابی تماشاگر را بخنداند، در عمل نه. وقتی که رضا مارمولک در موقعیتی غیرمنتظره قرار می گیرد (به جای روحانی دارد برای زندانیانی شبیه به خودش سخنرانی می کند و درعین حال می داند مجاور (بهرام ابراهیمی) که در جمعیت نشسته، احتمالا مچش را گرفته است)، با به هم ربط دادن تمام چیزهای فهمیده و نفهمیده ای که در این مدت شنیده، خیلی شهودی آنچه را از سر گذرانده به زبان می آورد. گریه اش می گیرد چون برای اولین بار احساس می کند که به بخشش نیاز دارد، به عفو برای شروع یک زندگی تازه؛ چیزی که در این مدت، ناخواسته تجربه اش کرده. تماشاگرانی هم که تا به اینجا فیلم را دنبال کرده اند، چشمشان پر از اشک می شود. فیلم، کار می کند و تاثیرش را می گذارد. چطور این اتفاق می افتد؟ چقدر حساب شده و آگاهانه است و چقدر حاصل برخورد ناخودآگاه سلیقه ها و عقاید افراد مختلف درگیر پروژه؟ از پیمان قاسم خانی و کمال تبریزی گرفته تا منوچهر محمدی و پرویز پرستویی. از پشت صحنه که خبر نداریم، فقط در نگاه دوباره به فیلم بعد از تمام جنجال ها و حاشیه ها، باید گفت که «مارمولک» همچنان موثر و سرپاست، اما…؛ بحث درباره این “اما” را در یادداشت فیلیمو شات دنبال می کنیم.